İsmet Konak – Kızıl Devrim (1917-1922)

Açıklama

“Elinizdeki bu kitapta İsmet Konak Şubat Devrimi, Ekim Devrimi ve Rus İç Savaşı’nın harika bir tahlili ve tasvirini yapıyor. Son tahlilde tarih ‘anlatının anlatısıdır’ ve bu niteliği itibariyle de daima sorunludur. İsmet Konak orijinal Rusça kaynakları kullanarak o zaafı bertaraf ediyor. Kitap, Şubat Devrimi’ne giden süreçteki sınıf mücadelelerinin kısa bir özetiyle, devrimin geri plânı hatırlatılarak başlıyor.

Aslında Şubat Devrimi, 1905 Sovyetik İsyan’ın görkemli bir tekrarıydı. Muazzam bir emansipasyon şöleniydi. Kadınlar, işçiler, köylüler, askerler, çarlık rejimi tarafından ezilen halklar ayağa kalkmıştı. Tam da Arnold Toynbee’nin “Devrim anında tarih yeniden yürümeye başlar” dediği durum söz konusuydu. Devrimler her zaman bir iktidar ikiliği yaratır. Şubat Devrimi Romanov dinastisinin 300 yıllık iktidarını sonlandırmıştı. Sekiz ay sonra, Ekim 1917 Devrimi de ikili iktidar durumuna son verdi.

…

Dünyada olsun Türkiye’de olsun Rus İç Savaşı yeterince bilinmiyor. Oysa Ekim 1917’de Bolşeviklerin iktidarıyla, her şey olmuş-bitmiş değildi. Devrim yaklaşık beş yıl (1917-1922) sürecek bir iç savaşla da cebelleşmek zorunda kalmıştı. İsmet Konak iç savaşın kapsamlı bir tahlilini yaparak, o alandaki zaafı büyük ölçüde bertaraf ediyor. Asıl söz konusu olan da bildik bir iç savaş değildi. Emperyalist kuşatmanın da üstesinden gelmekti. Bizde pek revaçta olan bir tabirle, ‘yedi düvelle’ de zorlu bir hesaplaşmaydı.

Konak’ın da ifade ettiği gibi, ‘sosyalist inşa’ Kışlık Saray’ın ele geçirilmesinin ertesi günü başlayabilmiş değildi. Rejim açlık, iç savaş, emperyalist kuşatma, kıtlık gibi bir dizi zorlu engelle de hesaplaşmak zorunda kalmıştı.

…

Dili ve didaktik kurgusu mükemmel Kızıl Devrim’i büyük zevk alarak okudum ve çok şey öğrendim. İsmet Konak dostumuzu kutluyorum…”

Fikret Başkaya